Aandoeningen van het netvlies en glasvocht
Onze oogartsen medische retina zijn gespecialiseerd in de behandeling van ziekten van het netvlies.
Soms is een operatie van het netvlies vereist, vitrectomie genaamd:
Het onderzoek om aandoeningen van de netvliesbloedvaten op te sporen, is een fluoangiografie (FLUO):
Glasvochtvlokken of floaters
Wat zijn floaters?
Als je zwarte, zwevende vlekken, stipjes of sliertjes waarneemt in je gezichtsveld, vooral tegen een lichte achtergrond, zoals een computerscherm of een heldere lucht, dan kan je te maken hebben met ‘floaters’.
Deze vlekjes bewegen traag mee met je blik en lijken steeds weer naar hun beginpositie terug te gaan. Ze kunnen in één of beide ogen voorkomen. Floaters zijn structuren die rondzweven in het glasvocht, de geleiachtige vloeistof die het oog vult. Hoewel ze meestal onschuldig en enkel storend zijn, zijn floaters soms een symptoom van een andere oogaandoening. Nazicht door je oogarts is dus aangewezen.
- Zwarte, zwevende vlekjes, puntjes of draadjes in het gezichtsveld
- Opvallender tegen heldere achtergronden, zoals een computerscherm, wit vlak of heldere hemel
- Meebewegende vlekjes in de richting waarin je kijkt
- In één oog of beide ogen
Tijdens een voorafgaand onderzoek zal je oogarts in het oog kijken om het netvlies en het glasvocht te beoordelen. Daarvoor wordt de pupil zo wijd mogelijk gemaakt met druppels. Rijden met de wagen is daarna niet mogelijk gedurende minstens drie uur. Als de oorzaak van floaters een achterste glasvochtloslating is, dan is een behandeling niet nodig en ook niet mogelijk. De zwevende vlekjes zullen in de loop van de tijd minder hinderlijk worden, maar verdwijnen meestal niet helemaal. De lichtflitsen houden meestal vanzelf op als het glasvocht niet meer aan het netvlies trekt. Soms kunnen floaters wel op een onderliggende oogaandoening wijzen en is een verdere behandeling noodzakelijk.
In extreme gevallen dienen de glasvochttroebelingen verwijderd te worden met een operatie, Vitrectomie genaamd, een operatie waarbij het hele glasachtig lichaam wordt verwijderd.
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)
Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie?
Leeftijdsgebonden Maculadegeneratie (LMD) is een aandoening van het centrale gedeelte van het netvlies. Dit deel van het netvlies, de macula, zorgt voor het waarnemen van kleine details. Vaak wordt leeftijdsgebonden maculadegeneratie ‘slijtage’ van het netvlies of netvliesveroudering genoemd. LMD tast het scherpe zicht aan. Dit kan te wijten zijn aan factoren zoals erfelijkheid, leeftijd en omgevingsfactoren.
Er zijn twee vormen van LMD: de droge en de natte vorm. De droge vorm komt het vaakst voor. Jammer genoeg bestaat er geen behandeling voor, maar je oogarts kan wel voedingssupplementen aanraden die de achteruitgang wat kunnen afremmen.
De natte vorm komt minder vaak voor, maar zorgt voor een snelle achteruitgang van het zicht door vocht of bloed in of onder het netvlies. Deze vorm wordt behandeld met injecties in het oog. Dit is een langdurige behandeling die regelmatig herhaald moet worden.
- Minder goed of wazig zicht dichtbij
- Donkere vlekken of puntjes in het centrum van het beeld
- Vervorming van het beeld, vooral van rechte lijnen
- Verbleking van kleuren
- Verminderd nachtzicht
Injecties
De voornaamste behandeling voor natte LMD zijn intravitreale injecties zoals Eylea, Lucentis of Avastin. Deze remmen abnormale bloedvatgroei en verminderen lekkages in het oog. Na een maandelijkse startinjectie wordt, afhankelijk van controleresultaten, de frequentie van vervolginjecties bepaald. Hoewel de injecties effectief zijn, garanderen ze geen volledig zichtherstel, maar stabiliseren ze vooral de aandoening. Regelmatige controle bij de oogarts is essentieel voor een optimale behandeling.
Laserfotocoagulatie
Hoewel tegenwoordig minder vaak toegepast, kan laserfotocoagulatie worden overwogen in specifieke gevallen van natte LMD. Vroeger werd laser gebruikt om abnormale bloedvaten in de macula af te sluiten of te vernietigen. Laserfotocoagulatie wordt meestal toegepast op kleinere, goed gedefinieerde gebieden van abnormale vaten die zich niet in het centrale gezichtsveld bevinden.
Netvliesaandoening bij diabetes (Retinopathie)
Wat is retinopathie?
Indien je diabetes hebt, kunnen de bloedvaten van het netvlies aangetast worden. We spreken dan van diabetische retinopathie. Deze netvliesbeschadiging door afwijkende of lekkende bloedvaatjes kan leiden tot slechtziendheid of zelfs blindheid. Regelmatige controle door je oogarts is dan ook zeer belangrijk.
- Minder scherp zicht
- Wazig zicht
- Vlekken of drijvende vlekken in het gezichtsveld
- Vervorming van het beeld, vooral van rechte lijnen
Injecties
Abnormale bloedvatgroei en lekkende bloedvaten kunnen verminderd of zelfs gestopt worden met intravitreale injecties (Lucentis, Eylea, Avastin). Deze producten werken tijdelijk dus moeten herhaaldelijk toegediend worden. Hoeveel injecties er nodig zijn en de tijd tussen de injecties verschilt van patiënt tot patiënt. Regelmatige controles zijn dus nodig om dit te bepalen.
Laserfotocoagulatie
Onze oogartsen kunnen de lekkende bloedvaatjes met een laserbehandeling als het ware dicht lassen. De behandeling duurt meestal een half uur. Deze laserbehandeling kan de achteruitgang van het zicht afremmen en soms stoppen, maar kan de retinopathie niet genezen, daar de achteruitgang van de kwaliteit van het netvlies kan doorgaan. Het kan nodig zijn deze laserbehandeling meerdere malen te herhalen.
Diabetespatiënten lopen een hoger risico op scheuren en loslating van het netvlies. Scheurtjes kunnen gedicht worden met laserchirurgie. In het geval van netvliesloslatingen is een operatie vereist. Deze operatie, Vitrectomie genaamd, wordt in het ziekenhuis uitgevoerd.
Vitrectomie
Wat is vitrectomie?
Vitrectomie is een glasvocht- en/of netvliesoperatie. Je kan zo’n operatie nodig hebben wanneer je last hebt van een aandoening van het netvlies of glasvocht, zoals bijvoorbeeld bij glasvochtvlokken of floaters, netvliesaandoeningen bij diabetes of een netvliesloslating.
Afhankelijk van de ernst van de afwijking kan een vitrectomie een half uur tot enkele uren duren. Deze operatie wordt onder lokale of algemene verdoving uitgevoerd. Bij een vitrectomie worden er drie kleine insneden gemaakt in het witte deel van je oog. Via deze insneden kan de oogarts je netvlies- of glasvochtprobleem behandelen.
Indien je 50 jaar of ouder bent, wordt de ooglens vaak ook verwijderd en vervangen door een kunstlens. Dit doen we uit voorzorg, omdat je door je leeftijd een grote kans hebt op cataract of staar, als je een vitrectomie hebt ondergaan. Dit wordt op voorhand met jou besproken.
Bij een vitrectomie word je in een (dag)ziekenhuis opgenomen. Meestal mag je de dag zelf of één dag later terug naar huis vertrekken.
Ongeveer een uur voor de start van de ingreep zal je een pilletje onder je oogleden krijgen, om je pupil te verwijden. Vooral bij jongere patiënten kan dit de dagen na de ingreep nog effect hebben op je pupil.
Indien je gekozen hebt voor algemene verdoving, zal je niets van de ingreep merken. Bij een plaatselijke verdoving, zal je ook weinig tot niets van de ingreep merken. Een vitrectomie wordt uitgevoerd met een microscoop. Het kijken in het felle licht van de microscoop wordt soms als onaangenaam ervaren. Je netvliesprobleem wordt vervolgens, op de afgesproken manier, behandeld via drie kleine insneden in je oog. Op het einde van de ingreep wordt je oog terug gevuld met lucht, gas of een speciale vloeistof en wordt er antibiotica toegediend om je te beschermen tegen mogelijke infecties. Je krijgt ten slotte een verband om je oog/ogen, dat je zal moeten ophouden tot de ochtend na de ingreep.
Na een vitrectomie zal je zicht geleidelijk aan herstellen. Dit herstel duurt enkele weken tot maanden, je zal dus geduldig moeten zijn. Je zal de eerste weken na de ingreep oogdruppels moeten gebruiken, dit in overleg met de behandelende arts. Na één tot enkele weken na de ingreep mag je je dagelijkse activiteiten weer hervatten. Deze behandeling doen onze oogartsen niet zelf. Wij sturen je hiervoor door naar een gespecialiseerd centrum.
Fluorescentieangiografie (FLUO)
Wat is FLUO?
Fluorescentieangiografie (FLUO) is een onderzoek waarbij met behulp van een kleurstof (fluoresceïne) de bloedvaten in het netvlies zichtbaar worden gemaakt. Deze methode wordt gebruikt om bepaalde netvliesaandoeningen op te sporen of verder op te volgen.
Belangrijk:
• Als je allergisch bent voor contraststoffen of voor schaal- en schelpdieren, meld dit dan zeker vóór het onderzoek aan je arts.
• Omdat er pupil verwijdende druppels worden toegediend, kan je na het onderzoek tijdelijk wazig zien. Daarom mag je die dag niet zelf met de auto rijden.
